چه کسانی در خطر سکته قرار دارند؟
فاکتورهای خطرناک زیادی وجود دارند که هم درباره زنان و هم مردان صدق می‌کند و خطر سکته را افزایش می‌دهد. که این فاکتورها عبارتند از:
• سابقه سکته در بین اعضای خانواده.
• فشار خون بالا یا کلسترول بالا.
• ابتلا به دیابت.
• استعمال دخانیات.
• بی‌تحرکی یا اضافه وزن.
اما اغلب زنان آگاه نیستند که در صدر این فاکتورهای خطر زیر مجموعه‌ای از فاکتورهای خطرناک دیگر وجود دارد که مختص زنان است که خطر سکته را افزایش می‌دهد. که عبارتند از:
• ابتلا به میگرن‌هایی که تجلی و پیش درآمدهایی مقدم بر خود دارد، آنچه که در زنان بسیار شایع است.
• مصرف انواع خاصی از قرص‌های ضدبارداری یا بهره‌گیری از هورمون به جای درمان.
• بارداری که موجب فشار خون شده و عملکرد قلب فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
این فاکتورها در مقابل فاکتورهای اصلی که در ابتدا ذکر گردید چندان حائز اهمیت به نظر نمی‌رسد. اما معتقدیم آگاهی از برخی موارد برای کاهش خطر سکته و تشخیص علائم آن در مراحل اولیه برای زنان به طرزی باورنکردنی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
علائم هشدار دهنده سکته:
شایع‌ترین علائم سکته شامل بروز ناگهانی:
• بی‌حسی یا ضعف در صورت، دست‌ها یا پاها به ویژه در یک طرف بدن.
• سردرگمی، اختلال در صبحت کردن یا اختلالات درکی.
• اختلال در دید یک چشم یا هردو چشم.
• اختلالات تحرکی، سرگیجه یا عدم تعادل یا هماهنگی.
• سردردهای شدید بدون علت.
• هم زنان و هم مردان ممکن است از این علائم رنج ببرند اما ممکن است زنان علائم دیگری نیز داشته باشند که در مقایسه با علائم ذکر شده کمتر شایع است.
• بیهوشی یا غش.
• ضعف عمومی و نه فقط ضعف در قسمت خاصی از بدن.
• اختلالات تنفسی.
• سردرگمی، بی‌روحی یا احساس سرگشتگی.
• تغییر ناگهانی در رفتار.
• هذیان‌گویی.
• احساس پریشانی.
• حالت تهوع یا استفراغ.
• درد ناگهانی در اعضاء بدن.
• حمله‌ی صرعی.
• سکسکه.
این لیست می‌تواند نگران کننده باشد. با این وجود، آخرین باری که سکسکه کردید را به خاطر دارید؟ نگران نباشید؛ احتمالا ناشی از سکته نبوده است.
نکته‌ای کلیدی که باید در ذهن خود جای دهید این است که زنگ خطر هنگامی به صدا در می‌آید که چندین علائم با هم ظاهر شوند. شاید سکسکه به تنهایی نگران کننده نباشد اما اگر با احساس ضعف و تهوع همراه شد، چه چیزی در پی خواهد داشت؟ مورد سکسکه از آن مواردیست که احتمالا به تنهایی دال بر سکته نخواهد بود.
البته هیچ یک از موارد بالا به تنهایی حاکی از سکته نیستند بلکه بروز دو یا چند مورد از آنها با هم دال بر آن است که فرد مستلزم کمک است.
برای پیشگیری از سکته چه باید کرد؟
دو دیدگاه در اینباره وجود دارد:
نخست اینکه فاکتورهای خطرزا را به حداقل برسانید. استعمال دخانیات، چاقی، دیابت و فشار خون بالا از فاکتورهای خطرناک و عمده‌ی بروز سکته هستند.
خوشبختانه، این فاکتورها در زمره فاکتورهایی قرار دارند که راه حل‌هایی برای آنها وجود دارد. با پزشک خود درباره‌ی نحوه‌ی ترک سیگار مشورت کنید و از برنامه‌ی غذایی و ورزشی خاصی پیروی کنید.
خوردن صحیح نه تنها کمک می‌کند تا اضافه وزن خود را کاهش دهید بلکه کمک می‌کند تا فشار خون و کلسترول خون را نیز پایین بیاورید. این تغییرات کوچک تاثیرات بزرگی بر سلامت عمومی در پی خواهد داشت و به عبارتی موجب افزایش طول عمر شما می‌گردد.
دوما باید بدانیم سکته چگونه است. علائمی که از سکته در بالا عنوان نمودم را با خود همراه داشته باشید و موارد دیگری را به آن بیافزائید. به این صورت اطلاعات همواره در دسترس شما خواهد بود. چنانچه تصور می‌کنید شخصی دچار سکته شده سرعت عمل به خرج دهید:
1. صورت: از شخص بخواهید تا لبخند بزند و ببینید که آیا یک طرف از صورتش می‌افتد یا خیر.
2. بازوها: از شخص بخواهید بازوهای خود را بلند کند و ببینید که یک طرف در حال افتادن است یا خیر.
3. تکلم: از شخص بخواهید تا عبارتی ساده را تکرار نماید و ببینید که گفتارش هماهنگ است یا عجیب.
4. زمان: هر یک از این نشانه‌های بالا دال بر آن است که شخص دچار سکته شده است. با اورژانس تماس بگیرید. چنانچه فرد متحمل علائم دیگری غیر از این مواردی که در بالا ذکر شد، بود که مشکوک به سکته می‌نمود باز هم با اورژانس تماس بگیرید. به یاد داشته باشید که زمان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
علائم حمله قلبی خاموش
همه حملات قلبی موجب درد قفسه سینه و عرق ریزی زیاد نمی‌شوند: تحقیقی جدید از موسسه ملی سلامت می‌گوید، بعضی از حملات ممکن است “به آرامی” عمل کنند و علامتی نداشته باشند. محققان ۱۸۰۰ فرد ۴۵ سال و بالاتر را به‌کار گرفتند که بیماری قلبی نداشتند و سپس ۱۰ سال بعد قلب‌های‌شان را اسکن کردند. آنها دریافتند ۸ درصد از شرکت‌کنندگان نشانه‌هایی از بافت زخمی در قلب‌شان دارند.
اکثریت این افراد نسبت به این مورد اطلاعی نداشته و تقریبا نیمی از آنها مستعد حمله قلبی بودند. این یعنی ممکن است آنها حمله قلبی را تجربه کرده باشند اما حتی این موضوع را ندانند.
به گفته دکتر دیوید بلومک، سرپرست رادیولوژی و تصویربرداری در مرکز کلینیکی NIH ، در برخی موارد بیماران علامت‌های دارند که احساس می‌کنند آن‌قدر بد نیست که به پزشک مراجعه کنند. این علائم می‌تواند شامل درد خفیف در قفسه سینه، حالت تهوع، استفراغ، خستگی بی دلیل، سوزش سر دل، تنگی نفس، و یا احساس ناراحتی در گردن یا آرواره باشد.
بله درست است: یک حمله قلبی خاموش ممکن است احساسی شبیه یک دوره میکروب شکمی و یا آنفلوآنزا و یا بدهضمی داشته باشد. اما برخلاف نشانه‌های این بیماری‌ها، حتی یک حمله قلبی خفیف می‌تواند یک بافت زخمی روی قلب‌تان باقی بگذارد.
حالا چرا این یک اتفاق خیلی مهم است: زخم ممکن است در جریان الکتریکی قلب شما دخالت کرده و موجب ضربان قلب غیرطبیعی وبی‌نظمی ضربان قلب گردد. وقتی این اتفاق روی می‌دهد، قلب شما ممکن است خیلی تند بزند ونتواند به‌اندازه کافی خون را پمپاژ نماید. در نتیجه ایست ناگهانی قلب رخ می‌دهد.
بنابراین بهترین کاری که می‌توانید بکنید چیست؟ وقتی کاملا احساس سلامتی نمی‌کنید حواس‌تان کاملا به علائمی که دارید باشد.
به گفته دکتر بلومک، برای افراد جوان‌تر و سالمتر، احتمال این حملات قلبی بسیار کمتر است. اما اگر شما بالای ۴۰ یا ۵۰ سال هستید و سابقه بیماری قلبی در خانواده دارید و یا دارای سایر ریسک فاکتورها مانند چاقی، فشارخون بالا، دیابت و یا سیگار کشیدن هستید، باید درصورت مشاهده علائمی که بیشتر از ۲۰ دقیقه به طول انجامیدند و یا دراثر فعالیت شدیدتر شدند، در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید.
منتظر نمانید تا این نشانه‌ها برطرف شوند!
حتی اگر علامتی هم ندارید، خوب است که برای چکاپ سالیانه به پزشک مراجعه کنید. چون حمله قلبی تشخیص داده نشده، تنها چیزی نیست که می‌تواند قلب را زخمی کند: چیزهایی مثل فشارخون بالایی که مزمن شده، دیابت، چاقی، و سیگار هم می‌توانند به قلب آسیب بزنند. در حقیقت ۷۰ درصد کسانی که بیماری قلبی تشخیص داده نشده داشتند و از ایست ناگهانی قلب مرده بودند، مطالعات نشان داد زخم‌هایی از پیش در قلب‌شان داشتند.
به همین دلیل تشخیص به‌موقع بیماری قلبی مهم است، زیرا پزشک می‌تواند پیش از وقوع حمله قلبی، این فاکتورها را کنترل کند. شما باید از پزشک‌تان بخواهید جهت بررسی کلسیم از شما سی‌تی اسکن بگیرد و یا تست سی‌تی آنژیوگرافی انجام دهد. با این روش می‌توان ایجاد پلاکت را در مراحل اولیه شناسایی کرد.